Trên thị trường hiện nay, có rất nhiều loại sữa công thức giàu protein, cung cấp năng lượng và carbohydrate, được quảng bá là phù hợp với sự phát triển của trẻ nhỏ. Điều này khiến nhiều bậc phụ huynh cân nhắc việc sử dụng sữa công thức cho con. Vậy giữa sữa mẹ và sữa công thức, đâu mới là lựa chọn tốt nhất?
Lợi ích của sữa mẹ
Đối với trẻ nhỏ
Không có bất kỳ loại sữa nào có thể thay thế hoàn toàn sữa mẹ. Sữa mẹ không chỉ cung cấp đầy đủ dinh dưỡng mà còn chứa các kháng thể giúp tăng cường hệ miễn dịch, bảo vệ trẻ khỏi nhiễm trùng và một số bệnh mãn tính. Ngoài ra, trẻ bú mẹ có nguy cơ thấp hơn mắc các bệnh tim mạch trong tương lai như cao huyết áp, tăng cholesterol LDL (cholesterol xấu) và béo phì. Bên cạnh đó, việc nuôi con bằng sữa mẹ còn hỗ trợ sự phát triển nhận thức toàn diện của trẻ.
Đối với mẹ
Nuôi con bằng sữa mẹ không chỉ có lợi cho trẻ mà còn mang lại nhiều lợi ích cho mẹ. Việc cho con bú giúp giảm nguy cơ mắc ung thư vú, ung thư buồng trứng và hỗ trợ mẹ kiểm soát cân nặng sau sinh. Đặc biệt, những mẹ từng bị đái tháo đường thai kỳ sẽ có nguy cơ thấp hơn mắc bệnh đái tháo đường tuýp 2 nếu cho con bú.
Lợi ích của sữa công thức
Nếu vì một số lý do nào đó mà bé không thể bú mẹ hoàn toàn, sữa công thức sẽ là một giải pháp thay thế phù hợp. Tuy nhiên, việc sử dụng sữa công thức nên được cân nhắc cẩn thận, đặc biệt là trong năm đầu đời.
Hầu hết các loại sữa công thức hiện nay đều được nghiên cứu và phát triển theo tiêu chuẩn dinh dưỡng phù hợp với trẻ sơ sinh đủ tháng. Thành phần chính của sữa công thức thường mô phỏng sữa mẹ, bao gồm carbohydrate, đường lactose và protein từ sữa bò, giúp đáp ứng nhu cầu phát triển của bé.
Mỗi loại sữa có ưu điểm riêng, do đó cha mẹ nên tìm hiểu kỹ và tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng để đưa ra quyết định phù hợp nhất với con mình.
Việc chọn sữa bột phù hợp cho trẻ sơ sinh đòi hỏi cha mẹ phải tìm hiểu kỹ lưỡng. Đặc biệt, cần tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng của từng loại sữa, bao gồm việc dùng muỗng đong chuyên dụng và đảm bảo pha sữa với lượng chính xác. Ngoài ra, bảo quản sữa không đúng cách có thể dẫn đến nguy cơ viêm ruột hoặc các vấn đề tiêu hóa ở trẻ.
So sánh sự phát triển giữa trẻ bú mẹ và trẻ dùng sữa công thức
Nhiều bậc phụ huynh băn khoăn không biết sữa mẹ hay sữa công thức tốt hơn. Trong 6 – 8 tuần đầu đời, tốc độ tăng trưởng của trẻ bú mẹ và trẻ bú sữa công thức không có sự khác biệt đáng kể. Tuy nhiên, từ 2 – 12 tháng tuổi, trẻ bú sữa công thức thường có tốc độ tăng cân và chiều cao nhanh hơn so với trẻ bú mẹ.
Về nguy cơ béo phì, trong 4 – 5 tháng đầu đời, cả hai nhóm trẻ không có sự khác biệt rõ rệt. Nhưng về lâu dài, các nghiên cứu cho thấy trẻ bú mẹ thường có xu hướng thon gọn hơn trẻ bú sữa công thức. Điều này cũng lý giải tại sao sữa mẹ được chứng minh là giúp giảm nguy cơ béo phì ở trẻ trong tương lai.
Một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự khác biệt này là hàm lượng protein trong sữa. Lượng protein trong sữa mẹ giảm dần theo độ tuổi của trẻ, phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng trong giai đoạn đầu đời. Trong khi đó, trẻ bú sữa công thức có nguy cơ hấp thụ lượng protein vượt mức cần thiết chỉ sau 1 – 2 tháng tuổi. Chính sự khác biệt này là nguyên nhân dẫn đến tốc độ tăng trưởng nhanh hơn nhưng cũng làm tăng nguy cơ béo phì ở trẻ bú sữa công thức sau này.
Sự khác biệt giữa trẻ bú sữa mẹ và trẻ bú sữa công thức
Trẻ bú sữa mẹ
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tự nhiên, thay đổi theo chế độ ăn uống của mẹ và nhu cầu phát triển của bé. Nhờ vậy, thành phần dinh dưỡng trong sữa mẹ luôn linh hoạt, đáp ứng đúng những gì bé cần trong từng giai đoạn. Trong khi đó, sữa công thức có thành phần cố định, không thể thay đổi theo nhu cầu của trẻ.
Ngoài ra, lượng sữa mẹ vắt ra cho trẻ bú bình cũng khác với sữa công thức. Khi cần nhiều calo hơn, trẻ bú mẹ sẽ nhận được sữa có hàm lượng calo cao hơn, trong khi trẻ bú sữa công thức cần uống một lượng lớn hơn để đáp ứng nhu cầu năng lượng.
Trung bình, trẻ bú mẹ tiêu thụ khoảng 800ml sữa mỗi ngày trong 6 tháng đầu đời. Cho bé bú theo nhu cầu là cách tốt nhất để đảm bảo bé nhận đủ năng lượng và dưỡng chất. Nếu mẹ nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ, việc theo dõi cân nặng trong những tuần đầu rất quan trọng để đánh giá nguồn sữa có đáp ứng đủ cho bé hay không.
Trẻ bú sữa công thức
Khi nuôi con bằng sữa công thức, cha mẹ dễ dàng kiểm soát lượng sữa bé tiêu thụ. Tuy nhiên, điều này cũng đi kèm với nguy cơ vô tình cho trẻ bú quá no. Một nghiên cứu cho thấy trẻ dưới 6 tháng tuổi bú sữa công thức từ bình lớn có xu hướng tăng cân nhanh hơn.
Điểm khác biệt lớn giữa sữa mẹ và sữa công thức là cảm giác no. Sữa mẹ chứa các hormone giúp bé nhận biết khi đã bú đủ, trong khi sữa công thức không có những chất này, khiến trẻ dễ tiếp tục bú ngay cả khi đã đủ no, từ đó làm tăng nguy cơ béo phì.
Vậy sữa mẹ hay sữa công thức tốt hơn?
Bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời là phương án lý tưởng nhất để hỗ trợ sự phát triển của trẻ. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, sữa công thức có thể là lựa chọn thay thế phù hợp.
Quan trọng hơn cả là dù bé bú sữa mẹ hay sữa công thức, cha mẹ cần theo dõi sự tăng trưởng và phát triển của con để điều chỉnh chế độ dinh dưỡng hợp lý. Không có câu trả lời tuyệt đối cho việc sữa mẹ hay sữa công thức tốt hơn, bởi mỗi phương pháp đều có ưu điểm riêng. Điều quan trọng nhất là bé được nuôi dưỡng trong điều kiện tốt nhất để phát triển khỏe mạnh cả về thể chất lẫn trí tuệ.
Phòng Khám Sản Nhi Xét Nghiệm BS Kha Trâm CS2
|