Tiêm chủng là một trong những biện pháp y tế dự phòng quan trọng nhất giúp bảo vệ trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ khỏi các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Lịch tiêm chủng không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh mà còn góp phần xây dựng hệ miễn dịch vững chắc cho trẻ. Bài viết này sẽ phân tích tầm quan trọng của lịch tiêm chủng cũng như các loại vaccine cần thiết theo từng giai đoạn phát triển của trẻ.
1. Tầm Quan Trọng Của Tiêm Chủng Đối Với Trẻ Sơ Sinh Và Trẻ Nhỏ
Tiêm chủng là biện pháp phòng bệnh chủ động, giúp trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ xây dựng hệ miễn dịch trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Việc tiêm vắc-xin đúng lịch không chỉ bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn giúp tạo miễn dịch cộng đồng, giảm nguy cơ bùng phát dịch bệnh.
Bảo Vệ Trẻ Khỏi Các Bệnh Truyền Nhiễm Nguy Hiểm
Trẻ sơ sinh có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, dễ bị tấn công bởi vi khuẩn và virus gây bệnh. Việc tiêm vaccine giúp cơ thể tạo ra kháng thể chống lại các tác nhân gây bệnh nguy hiểm như viêm gan B, bạch hầu, ho gà, uốn ván, sởi, rubella, viêm màng não do Hib, viêm phổi do phế cầu khuẩn…
Xây Dựng Hệ Miễn Dịch Chủ Động
Khi trẻ được tiêm vaccine, hệ miễn dịch sẽ ghi nhớ và sản xuất kháng thể đặc hiệu. Nếu sau này tiếp xúc với mầm bệnh thực sự, cơ thể có khả năng chống lại hoặc giảm nhẹ triệu chứng bệnh.
Giảm Tỷ Lệ Tử Vong Và Biến Chứng Nguy Hiểm
Các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có thể gây tử vong hoặc để lại di chứng lâu dài cho trẻ nhỏ. Ví dụ:
- Bệnh bạch hầu có thể gây suy hô hấp và tử vong.
- Viêm màng não do não mô cầu có thể dẫn đến tổn thương não vĩnh viễn.
- Ho gà có thể gây suy hô hấp và tử vong ở trẻ dưới 6 tháng tuổi.
Nhờ vào tiêm chủng, tỷ lệ mắc và tử vong do các bệnh này đã giảm đáng kể trên toàn cầu.
Đóng Góp Vào Miễn Dịch Cộng Đồng
Khi tỷ lệ tiêm chủng trong cộng đồng đạt mức cao, các bệnh truyền nhiễm bị đẩy lùi, giảm nguy cơ lây lan. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những trẻ chưa đủ tuổi tiêm chủng hoặc có chống chỉ định y khoa.
2. Lịch Tiêm Chủng Quan Trọng Cho Trẻ Sơ Sinh Và Trẻ Nhỏ
Bộ Y tế Việt Nam khuyến cáo lịch tiêm chủng cho trẻ theo độ tuổi nhằm đảm bảo hiệu quả bảo vệ tốt nhất. Dưới đây là các mũi tiêm quan trọng trong 2 năm đầu đời:
Giai đoạn sơ sinh (0 – 1 tháng tuổi)
Trong 24 giờ sau sinh:
- Vắc-xin viêm gan B: Giúp phòng chống lây nhiễm viêm gan B từ mẹ sang con.
- Vắc-xin BCG (phòng lao): Giảm nguy cơ mắc lao sơ nhiễm và lao nặng như lao màng não.
Giai đoạn 2 – 6 tháng tuổi
2 tháng tuổi:
- Vắc-xin 6 trong 1 (bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, Hib, viêm gan B).
- Vắc-xin phế cầu (phòng các bệnh do phế cầu khuẩn như viêm phổi, viêm màng não).
- Vắc-xin Rota (phòng tiêu chảy do virus Rota).
3 tháng tuổi:
- Mũi thứ 2 của vắc-xin 6 trong 1.
- Mũi thứ 2 của vắc-xin phế cầu.
- Mũi thứ 2 của vắc-xin Rota.
4 tháng tuổi:
- Mũi thứ 3 của vắc-xin 6 trong 1.
- Mũi thứ 3 của vắc-xin phế cầu.
5 tháng tuổi:
- Mũi thứ 3 của vắc-xin Rota (nếu có phác đồ 3 liều).
6 tháng tuổi:
- Vắc-xin cúm mùa (tiêm nhắc lại hàng năm).
Giai đoạn 9 – 24 tháng tuổi
9 tháng tuổi:
- Vắc-xin sởi đơn (mũi 1).
12 tháng tuổi:
- Vắc-xin sởi – quai bị – rubella (mũi nhắc lại).
- Vắc-xin não mô cầu AC (phòng viêm màng não do não mô cầu nhóm A, C).
15 tháng tuổi:
- Vắc-xin thủy đậu.
18 tháng tuổi:
- Mũi nhắc lại của vắc-xin 6 trong 1.
24 tháng tuổi:
- Vắc-xin viêm gan A.
- Vắc-xin thương hàn.
3. Những Lưu Ý Khi Tiêm Chủng Cho Trẻ
-
Tuân thủ lịch tiêm chủng: Đảm bảo trẻ được tiêm đầy đủ và đúng thời điểm để đạt hiệu quả miễn dịch cao nhất.
-
Chọn vắc-xin phù hợp: Có thể sử dụng vắc-xin dịch vụ để bổ sung thêm các mũi chưa có trong chương trình tiêm chủng mở rộng.
-
Theo dõi phản ứng sau tiêm: Trẻ có thể bị sốt nhẹ, sưng đỏ tại vị trí tiêm, cần theo dõi sát và báo ngay cho bác sĩ nếu có dấu hiệu bất thường.
-
Không trì hoãn tiêm chủng: Trừ trường hợp trẻ bị sốt cao, nhiễm trùng cấp tính, suy giảm miễn dịch nặng…
Tiêm chủng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ khỏi nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Cha mẹ cần chủ động tìm hiểu và tuân thủ lịch tiêm chủng để giúp con có hệ miễn dịch khỏe mạnh ngay từ những năm đầu đời.
Phòng Khám Sản Nhi Xét Nghiệm BS Kha Trâm CS2
|