Hội chứng buồng trứng đa nang là một vấn đề nội tiết thường gặp ở phụ nữ. Nhiều chị em luôn tự hỏi liệu tình trạng này có gây nguy hiểm hay không. Phòng khám Sản – Nhi 18 Starlake (BS Kha Trâm CS2) sẽ cùng bạn tìm hiểu xem đa nang buồng trứng có nguy hiểm không và biến chứng do bệnh lý này gây ra.
Buồng Trứng Đa Nang Là Gì?
Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS – PolyCystic Ovarian Syndrome) là một bệnh lý nội tiết phụ khoa phổ biến, ảnh hưởng đến 5-7% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản và chiếm tới 75% các trường hợp vô sinh do rối loạn phóng noãn.
Được phát hiện lần đầu vào năm 1935 với tên gọi Stein-Leventhal, nguyên nhân chính xác của PCOS vẫn chưa được làm rõ, nhưng có thể là sự kết hợp giữa yếu tố di truyền và môi trường sống. Sinh lý bệnh của PCOS rất phức tạp và chưa được hiểu toàn diện. Mặc dù tên gọi của hội chứng liên quan đến buồng trứng, nhưng thực tế, PCOS không chỉ là vấn đề của riêng buồng trứng mà còn ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác trong cơ thể.
Buồng Trứng Đa Nang Có Nguy Hiểm Không?
Trước đây, hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) chủ yếu được nhận diện qua chu kỳ kinh nguyệt không đều và khả năng sinh sản suy giảm. Tuy nhiên, ngày nay, PCOS được hiểu là một hội chứng phức tạp, không chỉ liên quan đến các rối loạn nội tiết mà còn ảnh hưởng đến chuyển hóa và sức khỏe toàn thân. Nếu không được quản lý đúng cách, buồng trứng đa nang có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như: ung thư nội mạc tử cung, bệnh tim, tiểu đường, và hội chứng chuyển hóa.
- Béo phì: Khoảng 30-35% phụ nữ bị buồng trứng đa nang gặp vấn đề béo phì. Nghiên cứu cho thấy béo phì có thể là yếu tố tác động vào cơ chế phát sinh bệnh, làm trầm trọng thêm các triệu chứng lâm sàng của PCOS. Việc kiểm soát cân nặng có thể cải thiện tiên lượng của bệnh và hỗ trợ điều trị. Béo phì và buồng trứng đa nang có mối quan hệ hai chiều, vì phụ nữ mắc PCOS dễ tăng cân, trong khi tăng cân lại làm nặng thêm tình trạng PCOS.
- Ung thư nội mạc tử cung: Phụ nữ mắc PCOS có nguy cơ tăng sinh nội mạc tử cung cao gấp 4 lần và nguy cơ ung thư nội mạc tử cung cao gấp 6 lần so với người bình thường. Khi vòng kinh không phóng noãn, nội mạc tử cung tiếp xúc với lượng estrogen cao hơn, khiến lớp niêm mạc dày lên và có thể dẫn đến ung thư sau một thời gian dài.
- Bệnh tim: Các nghiên cứu cho thấy phụ nữ bị PCOS có tỷ lệ cao mắc các yếu tố nguy cơ tim mạch như tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, tiểu đường, và béo phì. Nghiên cứu INTERHEART năm 2004 cho thấy phụ nữ mắc PCOS có nguy cơ mắc bệnh tim cao gấp đôi so với phụ nữ không bị PCOS.
- Tiểu đường: Phụ nữ mắc PCOS thường bị kháng insulin, làm cho cơ thể khó sử dụng glucose hiệu quả. Điều này dẫn đến mức glucose cao và sự sản xuất insulin dư thừa, từ đó tăng nguy cơ phát triển tiểu đường. Một nghiên cứu cho thấy 39,3% phụ nữ PCOS phát triển tiểu đường type 2 trong vòng 10 năm, trong khi tỷ lệ này ở phụ nữ bình thường chỉ là 5,8%.
- Hội chứng chuyển hóa: Buồng trứng đa nang có thể gây rối loạn chuyển hóa, làm tăng huyết áp, đường huyết cao, cholesterol xấu tăng và cholesterol tốt giảm, từ đó tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường tuýp 2 và đột quỵ. Khoảng 1/3 phụ nữ mắc PCOS có thể phát triển hội chứng chuyển hóa.
- Rối loạn kinh nguyệt: Phụ nữ mắc PCOS thường gặp phải chu kỳ kinh nguyệt không đều, dẫn đến rối loạn rụng trứng và gặp khó khăn khi thụ thai.
- Vô sinh: Buồng trứng đa nang là nguyên nhân phổ biến nhất gây rối loạn phóng noãn và ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng, làm tăng nguy cơ vô sinh. Các yếu tố như kháng insulin và béo phì cũng góp phần làm tăng nguy cơ sảy thai và giảm khả năng mang thai và sinh con.
- Di truyền bệnh cho con: PCOS có tính di truyền. Nếu mẹ hoặc chị gái mắc buồng trứng đa nang, nguy cơ mắc bệnh ở phụ nữ cũng sẽ cao hơn. Sự thừa androgen và rối loạn phóng noãn có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và sức khỏe của thế hệ sau.
- Biến chứng khác (mất ngủ, lo âu, trầm cảm, mụn trứng cá,…): Ngoài những rối loạn về chuyển hóa và tim mạch, phụ nữ mắc PCOS còn phải đối mặt với các vấn đề tâm lý như lo âu, trầm cảm và giảm chất lượng cuộc sống. Các nghiên cứu cho thấy tỷ lệ trầm cảm ở phụ nữ mắc buồng trứng đa nang cao gấp 4 lần so với phụ nữ bình thường. Bệnh lý này còn gây ra những vấn đề về ngoại hình như mụn trứng cá, rậm lông, hói đầu và sạm da, ảnh hưởng đến vẻ ngoài của chị em.
Các Cách Hạn Chế Biến Chứng Do Buồng Trứng Đa Nang
Giảm thiểu nguy cơ biến chứng đối với những phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang là mối quan tâm lớn của nhiều chị em. Đây là một tình trạng kéo dài suốt đời và có thể tác động sâu rộng đến sức khỏe tổng thể. Để sống khỏe mạnh và kiểm soát bệnh tốt hơn, chị em cần lưu ý một số điểm sau:
- Thay đổi lối sống: Để cải thiện buồng trứng đa nang, việc ăn uống lành mạnh và tập thể dục đều đặn là rất quan trọng. Giảm 5-10% trọng lượng cơ thể có thể giúp giảm triệu chứng bệnh, điều hòa kinh nguyệt, kiểm soát đường huyết và quá trình rụng trứng. Hạn chế tinh bột, đường và thay vào đó là thực phẩm giàu chất xơ, tự nhiên chưa chế biến. Thể dục không chỉ giúp giảm cân mà còn cải thiện sức khỏe tâm lý, giảm lo âu, căng thẳng.
- Theo dõi tình trạng bệnh: Ngoài thay đổi lối sống, nhiều phụ nữ cần sử dụng thuốc điều trị theo hướng dẫn bác sĩ. Với những ai chưa muốn mang thai, các phương pháp tránh thai như thuốc, tiêm, hay dụng cụ tử cung có thể giúp điều hòa kinh nguyệt và giảm nguy cơ ung thư nội mạc tử cung.
Tóm lại, buồng trứng đa nang có thể gây ra nhiều biến chứng nếu không được quản lý đúng cách, nhưng với chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên và điều trị y tế hợp lý, nguy cơ này có thể được kiểm soát. Vì vậy, PCOS không phải là một bệnh lý không thể sống chung, mà chỉ cần kiên trì chăm sóc sức khỏe đúng cách.
Phòng Khám Sản – Nhi 18 Starlake (BS Kha Trâm CS2)
|