Xét nghiệm chức năng tuyến giáp khi mang thai là một bước kiểm tra quan trọng nhưng thường bị bỏ qua, trong khi tuyến giáp đóng vai trò then chốt đối với sức khỏe của mẹ và sự phát triển trí não của thai nhi, đặc biệt trong tam cá nguyệt đầu tiên. Phát hiện và kiểm soát sớm các rối loạn tuyến giáp chính là chìa khóa giúp mẹ bầu có một thai kỳ an toàn và con yêu chào đời khỏe mạnh, thông minh.
1. Tuyến giáp và vai trò trong thai kỳ
Tuyến giáp là một tuyến nội tiết nhỏ, hình cánh bướm, nằm phía trước vùng cổ, đảm nhận chức năng sản xuất các hormone tuyến giáp chủ yếu là T3 (Triiodothyronine) và T4 (Thyroxine). Những hormone này có vai trò thiết yếu trong việc điều hòa chuyển hóa năng lượng, duy trì hoạt động của nhiều hệ cơ quan và đặc biệt là tham gia vào quá trình phát triển thần kinh trung ương.
Trong suốt thai kỳ, đặc biệt là trong 3 tháng đầu tiên, hormone tuyến giáp của người mẹ chính là nguồn duy nhất cung cấp cho thai nhi, góp phần quyết định sự hình thành và hoàn thiện của não bộ cũng như hệ thần kinh.
Các rối loạn chức năng tuyến giáp – dù là suy giáp (hypothyroidism) hay cường giáp (hyperthyroidism) – nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng như sảy thai, sinh non, rối loạn phát triển trí tuệ ở trẻ, hoặc biến chứng cho chính người mẹ trong thai kỳ. Vì vậy, các mẹ bầu cần tiến hành làm xét nghiệm chức năng tuyến giáp để bảo đảm có một thai kỳ khỏe mạnh toàn diện.
2. Vì sao mẹ bầu cần xét nghiệm chức năng tuyến giáp?
Xét nghiệm chức năng tuyến giáp là phương pháp kiểm tra định lượng các hormone tuyến giáp trong máu – bao gồm TSH, FT4, FT3 – nhằm đánh giá hoạt động của tuyến giáp cũng như phát hiện các rối loạn liên quan như suy giáp, cường giáp, viêm tuyến giáp:
Đối với phụ nữ mang thai, xét nghiệm chức năng tuyến giáp là một xét nghiệm cận lâm sàng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng bởi vì:
-
Phát hiện sớm các rối loạn tiềm ẩn: Trong nhiều trường hợp, các rối loạn tuyến giáp không biểu hiện rõ ràng ở giai đoạn đầu thai kỳ, khiến việc chẩn đoán lâm sàng trở nên khó khăn nếu không tiến hành xét nghiệm chức năng tuyến giáp.
-
Bảo vệ sự phát triển trí não của thai nhi: Trong 12 tuần đầu, thai nhi hoàn toàn phụ thuộc vào hormone tuyến giáp của mẹ. Việc đảm bảo tuyến giáp hoạt động ổn định giúp giảm thiểu nguy cơ ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ và thần kinh.
-
Phòng ngừa các biến chứng sản khoa nguy hiểm: Rối loạn tuyến giáp không được kiểm soát có thể làm tăng nguy cơ tiền sản giật, sảy thai, sinh non, thai chậm phát triển trong tử cung và băng huyết sau sinh.
-
Điều chỉnh phác đồ điều trị hiệu quả: Với những thai phụ có tiền sử bệnh tuyến giáp, việc xét nghiệm định chức năng tuyến giáp định kỳ giúp bác sĩ kịp thời điều chỉnh liều lượng thuốc như: Levothyroxine hoặc thuốc kháng giáp, đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé trong suốt thai kỳ.
3. Những ai cần ưu tiên làm xét nghiệm chức năng tuyến giáp khi mang thai?
Không phải tất cả phụ nữ mang thai đều được chỉ định xét nghiệm chức năng tuyến giáp. Tuy nhiên, những nhóm nguy cơ cao dưới đây được chuyên gia khuyến nghị nên thực hiện xét nghiệm chức năng tuyến giáp ngay từ giai đoạn đầu thai kỳ:
-
Có tiền sử cá nhân hoặc gia đình mắc bệnh tuyến giáp, đái tháo đường type 1, hoặc các bệnh lý tự miễn.
-
Mẹ bầu từng bị sảy thai liên tiếp hoặc sinh non không rõ nguyên nhân.
-
Mang thai sau điều trị vô sinh, hiếm muộn.
-
Có dấu hiệu lâm sàng như: mệt mỏi kéo dài, tăng cân bất thường, rụng tóc nhiều, nhịp tim nhanh, run tay,…
-
Đã từng được điều trị bằng ion phóng xạ, phẫu thuật tuyến giáp hoặc có khối u vùng cổ.
4. Các xét nghiệm đánh giá chức năng tuyến giáp phổ biến
Tại Phòng khám Sản – Nhi – Xét nghiệm 18 Starlake, chúng tôi triển khai đầy đủ các xét nghiệm chức năng tuyến giáp chuyên sâu, bao gồm:
TSH (Thyroid-Stimulating Hormone)
-
Là hormone tuyến yên kích thích tuyến giáp sản xuất T3 và T4.
-
Nồng độ TSH tăng: gợi ý suy giáp.
-
Nồng độ TSH giảm: gợi ý cường giáp.
T4 (FT4) và Free T3 (FT3)
-
Đo lượng hormone tuyến giáp hoạt động tự do trong máu.
-
Kết hợp với TSH để đánh giá chính xác tình trạng tuyến giáp.
Anti-TPO (Thyroid Peroxidase Antibodies)
-
Kháng thể chống lại enzyme TPO trong tuyến giáp.
-
Tăng cao trong viêm tuyến giáp tự miễn (bệnh Hashimoto) – một nguyên nhân phổ biến gây suy giáp ở thai phụ.
Anti-TG (Thyroglobulin Antibodies)
-
Kháng thể chống lại thyroglobulin – dấu hiệu của bệnh lý tuyến giáp tự miễn.
5. Tuyến giáp bất thường ảnh hưởng như thế nào đến thai kỳ?
Suy giáp (Hypothyroidism)
Khi tuyến giáp hoạt động kém, không sản xuất đủ hormone cần thiết, cơ thể người mẹ và thai nhi đều có thể đối mặt với những rủi ro nghiêm trọng:
-
Đối với mẹ: Gia tăng nguy cơ sảy thai sớm, tiền sản giật, thiếu máu, rối loạn chuyển hóa, và trầm cảm sau sinh. Ngoài ra, mẹ bầu có thể thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, táo bón, tăng cân không kiểm soát và giảm khả năng tập trung.
-
Đối với thai nhi: Hormone tuyến giáp của mẹ đóng vai trò quyết định trong quá trình phát triển não bộ và hệ thần kinh của bé, đặc biệt trong tam cá nguyệt đầu tiên. Suy giáp không được kiểm soát có thể dẫn đến chậm phát triển trí tuệ, dị tật bẩm sinh, sinh non, hoặc trẻ sinh ra nhẹ cân.
Cường giáp (Hyperthyroidism)
Tình trạng tuyến giáp hoạt động quá mức khiến nồng độ hormone tuyến giáp trong máu cao bất thường, cũng gây ra hàng loạt nguy cơ cho mẹ và bé:
-
Đối với mẹ: Có thể xuất hiện nhịp tim nhanh, tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim, loãng xương thai kỳ, và nguy cơ bong nhau non – tình trạng cấp cứu sản khoa có thể dẫn đến mất máu và băng huyết sau sinh.
-
Đối với thai nhi: Tình trạng thai chậm phát triển trong tử cung (IUGR), dị tật tim bẩm sinh, sinh non, hoặc tử vong chu sinh có thể xảy ra nếu cường giáp không được theo dõi và kiểm soát chặt chẽ trong quá trình mang thai.
6. Thời điểm lý tưởng để xét nghiệm chức năng tuyến giáp trong thai kỳ
Việc đánh giá chức năng tuyến giáp nên được thực hiện trước khi mang thai hoặc trong tam cá nguyệt thứ nhất (3 tháng đầu thai kỳ) – giai đoạn mà não bộ của thai nhi hoàn toàn phụ thuộc vào nguồn hormone tuyến giáp từ mẹ để phát triển bình thường.
Trong quá trình theo dõi thai kỳ, nếu phát hiện bất thường hoặc có yếu tố nguy cơ (tiền sử bệnh lý tuyến giáp, thai kỳ nguy cơ cao…), bác sĩ có thể chỉ định lặp lại xét nghiệm chức năng tuyến giáp ở tam cá nguyệt thứ hai và thứ ba. Điều này nhằm đánh giá tiến triển bệnh và hiệu quả điều trị, từ đó kịp thời điều chỉnh phác đồ để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi.
7. Xét nghiệm chức năng tuyến giáp an toàn cho mẹ và thai nhi
Tại Phòng khám Sản – Nhi – Xét nghiệm 18 Starlake, quy trình xét nghiệm chức năng tuyến giáp được thực hiện trên hệ thống máy sinh hóa tự động hiện đại, đáp ứng tiêu chuẩn an toàn nghiêm ngặt cho phụ nữ mang thai.
-
Lấy mẫu máu nhẹ nhàng, không xâm lấn, hoàn toàn không gây đau hay ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và thai nhi.
-
Thời gian xét nghiệm nhanh gọn, trả kết quả trong ngày giúp rút ngắn thời gian chờ đợi và tối ưu việc điều chỉnh điều trị nếu cần.
-
Tư vấn chuyên sâu bởi đội ngũ bác sĩ Nội tiết và Sản khoa, được chỉ định phù hợp với từng trường hợp cụ thể, đảm bảo cá thể hóa trong chăm sóc và điều trị.
8. Vì sao nên chọn Phòng khám Sản – Nhi – Xét nghiệm 18 Starlake để xét nghiệm chức năng tuyến giáp?
- Trang thiết bị xét nghiệm hiện đại, đồng bộ theo tiêu chuẩn quốc tế – được nhập khẩu trực tiếp từ các quốc gia tiên tiến như Đức, Nhật Bản và Hoa Kỳ.
- Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Nội tiết và Sản phụ khoa dày dạn kinh nghiệm, thấu hiểu từng diễn biến sinh lý và bệnh lý trong thai kỳ.
- Trả kết quả nhanh chóng – chính xác, lưu trữ hồ sơ điện tử trọn đời giúp theo dõi sức khỏe lâu dài, hiệu quả.
- Hệ thống hỗ trợ trực tuyến 24/7: từ đặt lịch, tư vấn chuyên môn đến nhận kết quả đều có thể thực hiện dễ dàng qua website hoặc ứng dụng, tối ưu hóa trải nghiệm khám chữa bệnh không giấy tờ.
- Chi phí hợp lý, rõ ràng – không phát sinh phụ phí, đảm bảo minh bạch tài chính cho mọi khách hàng.
Xét nghiệm chức năng tuyến giáp trong thai kỳ không đơn thuần là một thủ tục y tế, mà là một bước đi chủ động đầy trách nhiệm trong hành trình làm mẹ. Việc phát hiện sớm những bất thường – dù thầm lặng – có thể tạo nên sự khác biệt to lớn đối với sức khỏe của bạn và sự phát triển toàn diện của bé yêu.
Hãy để phòng khám Sản – Nhi – Xét nghiệm 18 Starlake trở thành người bạn đồng hành tin cậy – nơi mỗi bước khám thai không chỉ được thực hiện một cách chính xác mà còn chứa đựng trọn vẹn sự tận tâm, chu đáo và thấu hiểu từ đội ngũ chuyên môn hàng đầu.
Như vậy, việc xét nghiệm chức năng tuyến giáp khi mang thai là một việc cần thiết mà các mẹ bầu cần lưu ý. Phòng khám Sản – Nhi – Xét nghiệm 18 Starlake tự tin là người bạn đồng hành tin cậy trong suốt hành trình thai sản, nơi từng bước kiểm tra sức khỏe không chỉ được thực hiện chính xác theo chuẩn y khoa, mà còn được chăm sóc bằng cả sự tận tâm, chu đáo và thấu hiểu từ đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm.
Phòng Khám Sản Nhi Xét Nghiệm BS Kha Trâm CS2
|